Wszyscy w mniejszym lub większym stopniu zdajemy sobie sprawę, że żyjemy w czasach intensywnego rozwoju technologii cyfrowych, gdzie często kompetencje społeczne stają się mocno niedocenione. A tymczasem my ludzie potrzebujemy drugiego człowieka do rozwoju społecznego i nabywania umiejętności społecznych.
Kompetencje emocjonalno – społeczne czyli co?
Bardzo ważne jest, żeby dbać o rozwój kompetencji emocjonalno – społecznych dzieci należy nauczyć je rozpoznawać, nazywać własne i cudze emocje, a także radzić sobie z nimi. Regulacja i kontrola własnych emocji przekłada się na zachowania, jakie prezentują dzieci w sytuacjach społecznych.
Jakie strefy warto wspierać, by wyposażyć dziecko w kompetencje społeczne?
- umiejętności komunikacyjne – wypowiadanie się, słuchanie, zadawanie pytań, stosowanie zwrotów grzecznościowych, rozumienie i stosowanie mowy niewerbalnej,
- umiejętność rozwiązywania konfliktów i radzenia sobie w trudnych sytuacjach,
- umiejętność pracy w grupie – współpraca, branie pod uwagę cudzego zdania, przeżywanie porażki,
- rozumienie i przestrzeganie norm i zasad społecznych w różnych miejscach i sytuacjach,
- zachowania asertywne – asertywna odmowa, bronienie swoich granic, komunikowanie swoich potrzeb w sposób nienaruszający praw innych osób,
- rozpoznawanie i nazywanie emocji swoich i cudzych,
- radzenie sobie z emocjami w sposób akceptowany społecznie,
- umiejętność przyjęcia cudzego punktu widzenia i świadomość tego, że każdy człowiek może inaczej spostrzegać sytuacje, co innego myśleć, chcieć i odczuwać,
- samokontrola zachowania – umiejętność kontroli swoich emocji i zachowań, wyznaczania sobie celów, planowania, czekania na swoją kolej, hamowania impulsywnych zachowań.
Jak rozwijać kompetencje emocjonalno – społeczne?
- pozwól dziecku na samodzielność w zakresie wykonywania codziennych czynności, podejmowania decyzji wyboru, rozwijania swoich możliwości,
- ucz dziecko rozpoznawania i nazywania emocji oraz radzenia sobie z nimi w sposób efektywny oraz akceptowany społecznie,
- rozmawiaj z dzieckiem, pokaż, jak prowadzić dialog – mówić, pytać, odpowiadać, słuchać, rozwiązywać konflikty, argumentować, przedstawiać swój punkt widzenia itp.; w rozmowach opowiadaj też o tym, jakimi zasadami kieruje się życie społeczne, jak wypada i należy się zachować w różnych sytuacjach,
- szanuj uczucia dziecka i akceptuj jego zdanie, bierz je pod uwagę,
- buduj u dziecka pozytywną samoocenę – chwal, podkreślaj mocne strony, doceniaj wysiłek wkładany w wykonywanie różnych zadań, stosuj pozytywne wzmocnienia,
- ucz samokontroli zachowania – czekania na swoją kolej, hamowania impulsywnych zachowań, wyznaczania sobie celów i planowania ich realizacji,
- proponuj zabawy tematyczne i odgrywanie scenek, w których dziecko przećwiczy zachowanie w różnych miejscach i sytuacjach społecznych,
- stwarzaj możliwości uczestnictwa w różnych wydarzeniach społecznych, kulturalnych, charytatywnych, żeby dziecko w realnych sytuacjach poznawało zasady i normy życia społecznego, mogło je ćwiczyć, uzyskiwało informacje zwrotne na temat swojego zachowania; kontakt z rówieśnikami jest bardzo istotny wyjście do kina,
- bądź przykładem – zachowania dorosłego w różnych sytuacjach są dla dziecka najlepszą lekcją.
Kaja Gregorczyk
Psycholog szkolny
Bibliografia:
Psychologiawprzedszkolu.wordpress.com
Lasota. A., Trening umiejętności emocjonalnych i społecznych dziecka, wyd. Difin.
